Gezegend met een wattenstokje ??

Wat een heerlijke dag hebben wij achter de rug en hij is nog niet eens om!

Vanmorgen beginnen we wat bedeesd, het regent niet, maar de zon is ook niet overtuigend aanwezig. Ach, wat maakt het ook uit! Hup, de deur uit, Kythera ontdekken!

Eerst naar Potamos voor een ontbijtje buiten de deur. We proberen alles uit. Albert maakt overheerlijke ontbijtjes, als we het zelf maken, houden we het bij yoghurt met honing (en okay, walnoten J) en nu buiten de deur. Elke ochtend hetzelfde is immers ook zo eentonig (alhoewel Albert elke keer wel iets anders van zijn ontbijtje maakt, de verleiding is erg groot om dit elke ochtend te bestellen …). Maar goed, deze keer dan in Astikon, toch wel het hipste cafe van het dorp. De sfeer is leuk, allemaal groepjes van oude mannetjes die de politiek doornemen (tenminste, dat denken wij, wellicht bespreken ze het vrouwelijk schoon van het dorp). Grappig om te zien dat iedereen elkaar wel kent, maar dat iedereen bij een ander groepje hoort. Zo is er een clubje van oude mannen in leren jassen. Deze leren jassen zijn van net na de oorlog, toch worden ze met trots gedragen. Wie weet wat deze jassen allemaal niet hebben meegemaakt.

En nu we toch in Potamos zijn, even naar de supermarkt, waar we een paar dagen geleden van die heerlijke kaas kochten. En even naar de bakker voor iets lekkers straks tijdens de wandeling. Ondertussen gebeurt er van alles in Potamos. Het is een redelijk groot dorp met een klein pleintje waar rond alles gebeurd. Een vrachtwagen(tje) voor de bevoorrading van een van de winkeltjes zorgt al voor flinke opstoppingen, maar een opstopping kan ook gerust ontstaan doordat een bestuurder even een praatje maakt met iemand die toevallig langs loopt. Het is een pleintje waar je (mocht het zonnig weer zijn) gerust een hele ochtend op het terras kan zitten met een bakje koffie. Genoeg vermaak voorhanden!

Het ‘doel van de dag’ is een wandeling in en rondom Mitata, maar voordat we beginnen rijden we nog even langs Maria. Volgens mij heet iedere vrouw in Griekenland Maria, maar deze Maria is heel speciaal. In een oude molen heeft ze een winkel met zoetigheden en lokale lekkernijen. Nou, daar zijn wij wel voor te porren! In het dorpje met de prachtige naam Kalokairines stoppen we bij de molen. De moeder van Maria knipt zojuist een flinke tak van een boom om deze later in het winkeltje in een vaas te zetten. Als ze doorheeft dat we voor het winkeltje komen, roept ze Maria, die in de bakkerij is. Ondertussen kijken wij even rond, we zien fatourada, allemaal jammetjes, broden, zoetigheden … hmmm … jammie. Dan komt Maria, een trotse vrouw die ons gelijk fatourada (een likeur) laat proeven.  Ze is heerlijk, lekker zoet, drinkt als limonade. Als we vragen of ze deze zelf gemaakt heeft, antwoord ze dat ALLES in haar winkeltje zelf gemaakt is. Er liggen veel broden, het blijken speciale paasbroden te zijn. Ze heeft het er erg druk mee, zo in de week voor Pasen. 

Maria in haar bakkerij met de paasbroden

Dan komt ze met een wit ‘mini-gebakje’ aan, we moeten eerst proeven, dan pas vertelt ze wat het is. Ook dit is heerlijk, het is gemaakt van amandelen. We spoelen het weg met de laatste slok fatourada. 

jammie, jammie !!

Nou ja, dat wordt inslaan dus, amandelzoetigheden, paasbrood en fatourada, lekker! Ze geeft ons nog een rondleiding door de molen. Deze was van de grootvader van haar man en is door haarzelf en haar man gerestaureerd. De molen werkt nog steeds. Ze verontschuldigt zich dat ze slecht Engels spreekt, maar dat is helemaal niet waar, we begrijpen haar prima! We worden nog net niet uitgezwaaid door Maria, maar dat gevoel hadden we wel toen we wegreden. Wat een hartelijke ontvangst!

de molen met daarachter het winkeltje van Maria

Daarna door naar de lokale wijnhandel, die op 2 minuten rijden ligt van Maria’s winkeltje. Een ‘lekker’ stukje Kytheria hier dat Kalokairines! De deur staat open en we gluipen naar binnen. Tenminste dat gevoel heb je een beetje, je weet eigenlijk nooit of je een winkel of een woonhuis of iets anders binnenloopt. Maar gelukkig, we zijn goed, we kijken naar een aantal wijnvaten en een flink aantal wijnflessen. 

Een ietwat norse vrouw komt uit haar kantoortje en vraagt wat we willen. Eigenlijk weten we dat niet en ze geeft ons een folder. Het blijkt dat ze 5 soorten wijn hebben, een witte en vier rode. De namen zijn duidelijk : No 3, No 4, No 5, No 6 en No 7. 

Waar 1 en 2 gebleven zijn, weten we niet, dit realiseerden we ons pas ‘thuis’, anders hadden we het wel gevraagd. We gaan voor een drietje en een zesje. Om te proberen. De vrouw ontdooit een beetje en pakt de wijnflessen. De etiketten moeten er nog op geplakt worden. Al snel wordt de reden duidelijk waarom ze iets uit haar balans is. De elektriciteit ligt eruit, ze kan nog niet eens de kassa aanslaan, laat staan de kassalade open maken. Gelukkig kunnen we gepast betalen.

Erik denkt te weten hoe het werkt en probeert het mij uit te leggen

de 'winery'

Inmiddels gaat het dus prima met onze voorraad eten en drinken ;-). Om dit wat te compenseren rijden we naar het klooster van Myrtidiotissa, het/de belangrijkste klooster/kerk van Kythira. We weten niet of het open is, maar dat zien we wel als we aankomen. Je nadert het klooster van ‘boven’ en we zien zes auto’s staan! Dat biedt perspectief. 

het klooster

Als we voor het klooster staan zien we ook dat ze aan het verbouwen zijn, als de auto’s dan maar niet van bouwvakkers zijn. We lopen het klooster binnen en komen in een rustige oase terecht. Rondom ons cellen (van nonnen ? van monnikken ? van ??) en voor ons een prachtige kerk. We worden begroet door een rode kater, die ons niet perse vriendelijk aankijkt. Hij vertrouwt ons blijkbaar niet en dat is wederzijds.

in het klooster

We lopen wat rond en zien dat er licht aan is in de kerk. De deur staat open en we kijken naar binnen. We horen een mannenstem en twee vrouwenstemmen die ‘dingen nazeggen’. Maar er is een tweede deur en we kunnen niet naar binnen kijken. Het klinkt prachtig, melodieus en we willen op het muurtje gaan zitten om ervan te genieten. Dan gaat plots de deur open en staat er een vrouw die ons gebaart naar binnen te komen.

Ineens zijn we dus in een werkelijk prachtig kerkje. Er zijn zo’n 10 mensen. Iedereen staat. De pappas staat bij een soort altaar. Daarnaast twee vrouwen met brandende kaarsen. De pappas leest voor en de vrouwen op hun beurt ook, het klinkt ‘zangerig’. Met is prachtig. De pappas zegent met zijn bijbel de vrouwen en de andere bezoekers. Dan knielt iedereen neer en meegezogen in het geheel, doen wij hetzelfde. Er komen nog meer mensen binnen, die een kaarsje branden. De pappas gaat gewoon door. Dan gaat iedereen in de rij staan. We begrijpen als snel dat iedereen persoonlijk gezegend gaat worden door de pappas en we doen een stap terug. We zijn immers maar buitenstaanders. Maar nee, dat gaat niet door. Dezelfde vrouw die ons binnenliet, gebaart ons in de rij aan te sluiten. Als we aan de beurt zijn pakt de pappas een wattenstokje, drenkt dit in (volgens Erik lampolie, maar het was vast iets heiligs) …olie en trekt eerst een kruis op ons voorhoofd, dan op onze wangen, daarna op de bovenkant van onze handen en daarna op de binnenkant van onze handen. Hij vraagt of vertelt me iets in het Grieks. Ik kijk hem lachend aan (wat moet je anders?) en mompel wat terug. Hij vindt het goed en geeft Erik dezelfde behandeling. Gezegend met een wattenstokje, is dat wat ? (Helaas, geen foto's ...)

De dienst gaat nog even verder, maar al snel is het klaar. Wij gaan zitten om van de kerk te genieten, ze is werkelijk wonderschoon. Maar de vrouw (later blijkt ze Sophia te heten) gebaart ons weer te komen. Ze pakt een enorme sleutel (van zo’n 30 centimeter, zo’n hele zware) en we moeten volgen. Met nog vier andere mensen volgen we Sophia de trappen af. En ineens staan we in een mini-kerkje met de ikoon die ik herken van de boekjes. Ik snap er niets meer van, wat gebeurt hier toch allemaal, wat was dat met die pappas en waarom staan wij nu met deze mensen in dit heiligdommetje?

Al snel wordt het ons (bijna) allemaal duidelijk. De mensen die later binnenkwamen en waarmee we nu samen zijn, spreken gelukkig Engels. Joepie! Eerst wat er ‘boven’ gebeurde. Een familie heeft deze speciale dienst aangevraagd, omdat ze een tragedie (ziekte, verlies, etc.) hebben meegemaakt. Zo’n dienst duurt ongeveer een half uurtje en dat hebben we dus bijna helemaal meegemaakt. De vrouw vertelt ons verder dat het heel speciaal is dat we gezegend zijn door de pappas. Zij voelt zich altijd helemaal bevrijd en verlicht als ze gezegend wordt. Nou, eerlijk gezegd was dat ons een beetje ontgaan, maar goed.

En dit ‘beneden’ is het allereerste kerkje wat hier gebouwd is. Het is een heel verhaal van een herder die in een droom Maria zag, die hem een plaats wees waar hij zijn schapen te grazen moest brengen. Ze laat een ikoon zien in een myrte-bosje. De herder brengt de volgende dag zijn schapen hier naar toe en vindt inderdaad de ikoon onder het myrte-bosje. Hij nam dit mee naar huis, maar de dag erna was het weer weg. Hij vond het weer terug in het myrte bosje. Dit ging nog een paar keer zo door en uiteindelijk besluit hij hier een kerkje te bouwen. We staan nu dus in dat eerste kerkje, wat later flink uitgebouwd is. De ikoon die we zien is een namaak, de echte is in Chora en wordt met de Pasen door de dorpen gedragen. Het werd ons niet helemaal duidelijk wanneer hij weer terugkomt, daar zijn de meningen in het gezelschap over verdeelt.

In dit kleine kerkje is de ikoon ook verstopt geweest (ingemetseld als ik het goed begrepen heb) tijdens WOII. De Duitsers hebben hier wel gezocht, maar de ikoon dus niet gevonden.

Naast deze ruimte is er een kleine ruimte met allemaal prachtige oude ikonen, schilderijen en ander religieus materiaal. Om te kwijlen werkelijk, zo prachtig. Ook veel enorme grote kaarsen en kaarsen in de vorm van baby’s, voeten, etc. Het zijn allemaal dankgeschenken voor de wonderen die Maria hier doet. Zo staan er twee vrouwenschoenen. Er was eens een jonge vrouw die geen kinderen kon krijgen. Haar schoenen was alles wat ze had, dus die liet ze hier, ze verliet het klooster op blote voeten. Het jaar erna kwam ze terug met een tweeling. (Jullie snappen, ik heb mijn schoenen aangehouden!!) En ook een verhaal van een vrouw met kanker aan haar gezicht. Na negen jaar bidden was ze genezen en gaf ze een gezicht in was aan de kerk (of vooraf, de vrouw vertelde werkelijk erg snel). En zo gaan de verhalen nog wel even door.

Het verhaal van onze ‘vertaalster’ is trouwens ook speciaal. Geboren in Australië, gewoond in Londen, twee getrouwde kinderen in Athene en ze komt speciaal voor de paasdagen naar Kythira. Ze heeft hier geen familie wonen. Maar ze vindt dat het gevoel van Pasen (het belangrijkste religieuze feest in Griekenland) het meest speciaal is op Kythera! We danken haar hartelijk, want zonder haar hadden we van dit alles weinig begrepen.

We lopen nog wat rond, totdat Sophia tevoorschijn komt en ons koffie aanbiedt. Tenminste, dat denken wij te begrijpen, we moeten in ieder geval met haar mee en we komen in een keukentje terecht. Al snel gaat de briki op het vuur en staat er zoetigheid en paximadia voor onze neus. 

Sophia maakt koffie voor ons

paximadia op een bordje van het klooster !!

Dan staat er ineens een oudere man in het deurgat. Hij wil weten waar we vandaan komen. Hij is de ‘guard’ van het complex. Het duurt even voordat we duidelijk gemaakt hebben dat we uit Nederland komen, maar dan begrijpt hij het en ploft hij neer naast Erik. 

Yiannis en Erik

Duidelijk verlegen om een praatje, maar dat wordt lastig. Maar ach, handen en voeten doen ook wat. Ik wil weten hoe hij heet, maar hij begrijpt mijn vraag niet. Dan wijs ik naar hem en zeg ik ‘Andreas!’, beetje gepikeerd zegt hij ‘no, Yiannis!’. Het werkt dus, ik lijk Char wel. Sophia blijkt zijn vrouw te zijn, eerst steekt hij twee vingers op en later gebaart hij ‘vijf’. Twee kinderen en vijftig jaar getrouwd ? Ach, wat maakt het ook uit. Hij heeft de grootste lol en wij dus ook. We willen de zoetigheid delen, maar hij heeft suikerziekte. Tja. Hij rookt als een ketter, vast een genoegdoening voor al de suiker die hij niet mag.

In het kleine keukentje staan stapels met eieren. Trots laat Yiannis de verf zien, met Pasen worden de eitjes hier knalrood geverfd. Hij wijst naar de Engelse gebruiksaanwijzing en plichtsgetrouw lees ik deze door. Beetje water, beetje azijn, niet te lang koken, even opwrijven en hup, rode eieren! Yiannis lacht erbij alsof hij precies weet hoe het werkt, maar wij hebben het zware vermoeden dat Sophia deze taak toebedeeld krijgt.

Dan gaan we weer maar eens, dit bijzondere bezoekje moet toch een keer eindigen. We zoeken Sophia nog even op, die ondertussen het onkruid aan het wieden is en danken haar voor haar gastvrijheid. Zonder het zich te realiseren, heeft ze ons bezoekje aan het klooster onvergetelijk gemaakt door ons het kerkje binnen te halen. Bedankt Sophia!

op weg naar het strandje

mooie bloemetjes !!

Daarna rijden we door naar een strandje/baaitje in de buurt. Onze wandeling rond Mitata gaat vandaag niet meer lukken, ons ‘schema’ is ietwat uitgelopen. Het kleine strandje blijkt aardig vervuild door aangespoelde rommel. 

Het wordt zo te zien regelmatig verbrand, maar waarschijnlijk valt hier niet tegenop te boksen. We zoeken een plekje een eindje verderop op de rotsen en strijken daar neer met onze gekochte lekkernijen. 

We trekken een flesje nummer drie open, pakken het kaasje erbij en genieten hier nog lang na, de tijd staat even stil …